Dmitri Sjostakovitsj

Naam: Dmitri Dmitrijevitsj Sjostakovitsj

Geboren: 25 september 1906, Sint-Petersburg, Rusland

Gestorven: 9 augustus 1975, Moskou, Rusland

Beroep: componist, pianist

Muziekstijl: symfonische muziek

Bekende werken:

Korte biografie

Sjostakovitsj kwam uit een welgesteld gezin, met een vader die scheikundige was en een moeder die een conservatorium pianiste was. Hij was negen jaar toen hij begon met pianolessen van zijn moeder en dertien toen hij auditie deed voor het Conservatorium van Petrograd. In 1926 studeerde Sjostakovitsj af met zijn afstudeercompositie, die later bekend werd als zijn eerste symfonie. Hij was toen nog maar twintig jaar oud. In 1929 schreef Sjostakovitsj zijn satirische opera ‘De Neus‘, welke de aandacht trok van de Sovjetoverheid. Om een extra zakcentje te verdienen componeerde Sjostakovitsj muziek voor films en speelde hij live muziek in de bioscoop, tijdens een film

De succesvolle première van zijn opera ‘Lady Macbeth uit het Mtzensk District‘ werd de grond in geboord door de Pravda (de krant van de Communistische Partij). Zij publiceerden als kop ‘Chaos in plaats van muziek’. In de opera kwamen scènes voor met moord, overspel en zelfmoord. Sjostakovitsj werd daarop fel aangevallen en bekritiseerd door Stalin.

Dit gebeurde in het jaar 1936, het jaar waarop er, onder Stalins bewind, ‘zuiveringen‘ werden uitgevoerd. Veel van Sjostakovitsj’ familieleden en vrienden werden gevangengenomen of vermoord. Sjostakovitsj putte troost uit de geboord van zijn dochter Gralina (1936) en zijn zoon Maxim (1938). Hij schreef in dit tijd de vierde symfonie, welke uiteindelijk pas in 1961 werd uitgevoerd, als reactie op de veroordeling in de Pravda.

Na een mislukt ballet, schreef hij zijn schitterende vijfde symfonie, met als ondertitel ‘Het praktische, creatieve antwoord van een Sovjetkunstenaar op gerechtvaardigde kritiek’. Dit werd een doorslaand succes en is tot op de dag van vandaag nog steeds zijn populairste werk. Desondanks was Sjostakovitsj niet gelukkig met dit werk:

"Het moet toch voor iedereen duidelijk zijn wat daar gebeurt.
Het is alsof iemand je met een stok slaat en zegt: 
"het is jouw taak om vreugde te brengen, 
het is jouw taak om vreugde te brengen", 
en je staat op, kreunend, en zegt: 
"het is mijn taak om vreugde te brengen, 
het is mijn taak om vreugde te brengen!"

^{_{Dat kreunen is te horen in het slot van het vierde deel van de vijfde symfonie. Het klinkt als een geforceerde glimlach, om het volk tevreden te houden}}

Na de oorlog vestigde Sjostakovitsj zich in Moskou waar hij compositie leraar werd op het conservatorium. Ondanks zijn populariteit was hij niet immuun voor overheidspesterijen. In 1947 werden de meeste werken verboden, werd hij uit zijn ambt gezet en werden de privileges van zijn gezin ingetrokken, tot aan Stalins dood in 1953.

Daarna heeft Sjostakovitsj nog een hoop symfonieën geschreven, welke veelal goed ontvangen werden en een aantal waar kritiek op geuit werd.

Uiteindelijk stierf Sjostakovitsj aan longkanker op 9 augustus 1975.