Nina Simone

Naam: Eunice Kathleen Waymon (artiestennaam: Nina Simone)

Geboren: 21 februari 1933, Tyron, North Carolina, Verenigde Staten

Gestorven: 21 april 2003, Carry-le-Rouet, Provence-Alpes-Côte d’Azur, Frankrijk

Beroep: singer-songwriter, pianiste, burgerrechtenactiviste

Muziekstijl: Blues, Folk, Gospel, Jazz, Rhythm-and-Blues, Soul

Bekende werken:

Korte biografie

Nina Simone kwam uit een gezin met acht kinderen. Ze werd geïnspireerd door Marian Anderson en begon te zingen in de plaatselijke kerk. Daar kwamen ook haar talenten achter de piano naar voren. Op tienjarige leeftijd gaf Simone een pianoconcert en waren haar ouders op de voorste rij gaan zitten. Zij moesten echter ruimte maken voor de blanke bezoekers, waardoor de ouders van Simone moesten verplaatsen. Dit incident zorgde ervoor dat ze later betrokken raakte bij de Amerikaanse Civil Rights Movement van Martin Luther King.

Op haar zeventiende vertrok Simone naar Philadelphia, waar ze pianoles gaf en andere artiesten begeleidde. Met hulp van sponsors kon ze het pianospelen verder leren op de alom bekende en geroemde Juilliard School in New York. Helaas kon ze, door een gebrek aan fondsen, niet als eerste Afro-Amerikaan een pianoconcert geven.

Later solliciteerde ze bij het Curtis Institute of Music, maar werd afgewezen. Simone beweerd dat de reden van afwijzing was omdat ze zwart was. Het instituut gaf haar het advies om haar talenten in jazz en blues te gebruiken. Ondanks dat ze zo succesvol is geworden in deze jazz en blues wereld, was haar pianospel bijna altijd doorweven met flarden klassiek (vooral van Bach en Chopin). Zelf zei Simone daarover:

"Best of both worlds, if I feel it I need to play it"

Simone koos voor jazz en blues toen ze begon te werken in een nachtclub in Atlantic City. In 1954 nam ze de naam Nina Simone aan (Nina als afgeleide van het Spaanse woord niña, wat ‘meisje’ betekent, en was haar koosnaampje die haar vriendje haar gaf. Simone verwees naar de Franse actrice Simone Signoret). Uiteindelijk werd Simone in 1959 voor het eerst opgemerkt door het publiek, na haar hartverscheurende vertolking van ‘I loves you, Porgy’ uit de opera Porgy and Bess van Gerswhin.

In de jaren zestig van de 20^e eeuw was Simone betrokken bij de Afro-Amerikaanse burgerrechtenbeweging (Civil Rights Movement) en nam ze aan aantal politieke nummers op, waaronder ‘To be young, gifted and black’ en ‘Mississippi goddam’ (welke een reactie is op de moord op Medgar Evers en het bombardement op een kerk in Birmingham, Alabama, waarbij vier zwarte kinderen gedood werden).

‘High Priestess of Soul’, de bijnaam die Nina Simone kreeg

Simone trad voor het eerst op in Nederland in het Mickery theater in Loenersloot op 25 december 1965. Dit concert werd uitgezonden op televisie, maar de registratie is meer dan 40 jaar zoek geweest. Inmiddels is de registratie teruggevonden (check onderaan de pagina voor de video van dit concert). Later volgden er nog meer concerten in Nederland, waaronder twee keer bij het North Sea Jazz Festival. Simone heeft altijd een goede band gehad met Nederland en kwam hier dan ook graag.

In 1971 verliet Simone de Verenigde Staten, na onenigheid met managers, platenmaatschappijen en de belastingdienst. Ook gaf ze aan dat het racisme een reden was voor vertrek. Toen ze in 1978 terugkwam, werd ze gearresteerd wegens belastingontduiking. Ze weigerde een aantal jaren haar belastbaar inkomen op te geven als protest tegen de Vietnamoorlog.

Van 1984 tot 1988 ging Simone door een diep dal. Haar bipolaire stoornis speelde onder andere een rol in het maken van verkeerde keuzes. Ook was er sprake van jaren drank- en drugsmisbruik. Uiteindelijk belde ze in nood haar beste vriend in Nederland op (Gerrit de Bruin). Samen met Raymond Gonzalez stelde ze Simone voor een keuze. Zij zouden zorgen dat ze weer een huis, concerten en structuur zou krijgen, maar alleen als ze mee zou werken. Simone pakte deze kans en verhuisde in 1992 naar Nederland, eerst naar Nijmegen en daarna naar Amsterdam. Vervolgens verhuisde ze naar Frankrijk. Waar ze verbleef tot haar dood.

Simone ging door met optreden tot ze 68 was. Twee jaar later, op Tweede Paasdag in 2003, stierf ze aan de gevolgen van borstkanker in haar huis in Frankrijk.

In de muziekwereld had ze de reputatie lastig en wispelturig te zijn. Dit beeld probeerde ze altijd recht te zetten, maar ze erkende wel te lijden onder haar impulsiviteit en emotionaliteit, waardoor ze dingen deed die ze eigenlijk niet wilde doen. Maar deze twee eigenschappen zorgden er ook voor dat er tijdens haar concerten, samen met haar bijzonder pianospel en markante stemgeluid, een zaal vol ofwel swingende en dan ineens weer huilende toeschouwers waren. Door deze ‘koninklijke’ eisen en gedrag op het podium kreeg ze de bijnaam ‘High Priestess of Soul’. Zelf moest ze niets van deze titel hebben.